با توجه به آن که یک نشانه ابزاری است برای ماندگار ساختن نام و هویت یک شرکت در ذهن مخاطبین، لازم بود در ابتدا از دو چیز اطلاع حاصل کنم :
1. مخاطبین شرکت
2. هویت کنونی و هویت ایده آل شرکت
مخاطبین :
در حقیقت مخاطبین نشانه، همان مخاطبین شرکت و هویت شرکت بودند که به شرح زیر و به ترتیب اولویت عبارت بودند از:
1. مهیمانان هتل ها
2. شرکا و سرمایه گذاران
3. کارمندان
4. نهادهای سیاست گذار بر صنعت هتلداری
5. رقبای تجاری
6. عموم مردم
این بدان معنا بودکه انتظار گروه های مورد نظر و عادت و تعلق خاطر آن ها نسبت به هویت قبلی شرکت می بایست دراین طرح لحاظ می شد و می بایست به همان اولویتی که در لیست با لا بدان پرداخته شد مورد توجه قرار می گرفت . لازم بود بررسی شود که شرکت از نظر مخاطبین کلیدی چگونه به نظر می رسد و این که خودش مایل است خود را چگونه معرفی کند . برای این موضوع نظر سنجی هایی در میان گروه های هدف ترتیب دادم و نکته دیگری که برایم مشخص شد این بود که بیش از 90 درصد مشتریان شرکت ( اولویت اول از مخاطبین ) را اتباع خارجی تشکیل می دهند که این باید در طراحی لحاظ می شد.
هویت تصویری شرکت :
نشانه های مورد استفاده توسط هتل های زیر مجموعه، نمونه هایی از اوراق اطلاع رسانی و تبلیغاتی و اقلام مصرفی آرم دار موجود و یا مورد استفاده در گذشته ، گردآوری شد، از فضاهای عمومی هتل ها، دکوراسیون داخلی، اشیاء ، مجسمه های تزئینی ، نقوش دیوارها و ... عکس برداری هایی صورت گرفت. این ها به نوعی گویای هویت تصویری ای بودد که مخاطبین شرکت به یاد داشتند و با مشاهده آن شخصیت شرکت در ذهن آن ها تداعی می شد . مجموعه ای از نشانه های مورد استفاده رقبا، یعنی هتل های داخلی و خارجی و شرکت های خدمات میهمان پذیری نیز جمع آوری شد . هدف این بود که نشانه ای که طراحی می شود به روز و قابل رقابت باشد. مجموعه این ها به طراحی سمت و سوی مشخصی می بخشید و دامنه خلاقیت را به آنچه باید محدود می کرد.
در نهایت پارامترهای مشخصی که باید در طراحی لحاظ می شد به صورت زیر لیست شد.
با این کار نه تنها سمت و سوی مناسبی برای ایده پردازی و طراحی یک نشانه بی عیب و نقص ! به دست می آمد، بلکه احتمال خطار در طراحی نیز تا حد زیادی کاهش می یافت و با توجه به این واقعیت که کارفرمایان همواره مایل اند مستقیما در روند طراحی به اعمال نظر بپردازند لازم دیدم که تمام محدودیت های را که در طراحی پیش رو داشتم با کارفرما در میان بگذارم.
پارامترهای مورد نظر در طراحی نشانه:
- در درجه اول از نظر مخاطبین زیبا باشد.
- برای فرهنگ مخاطبین موردنظر قابل درک باشد .
- پایدار باشد و بقای آن برای سال ها ( حدوداً 20 سال ) در نظر گرفته شود و از فونت و تصاویر گذرا و مد روز پرهیز شود.
- ساده بوده و به آسانی در ذهن بماند.
- تا اندازه ای یکتا و متمایزباشد و در صنعت موردنظر به لحاظ روز آمدی و زیبایی قابلیت رقابت داشته باشد.
- فعالیت های امروز و فعالیت های احتمالی آینده شرکت در آن در نظر گرفته شود.
- بنابر گسترش فعالیت های شرکت، تا اندازه ای قابلیت تغییرات جزئی و به روز رسانی را داشته باشد و از این لحاظ انعطاف پذیر باشد.
- پیچیده نباشد و قابلیت اجرا و تولید دوباره را داشته باشد.
- برای استفاده در ابعاد کوچک خوانا باشد.
- در ابعاد بزرگ ( بیل برد یا بنر ) نامطلوب به نظر نرسد.
- قابلیت ساده سازی برای چاپ تک رنگ با حداقل خطوط را داشته باشد.
- قابلیت نصب و نمایش بر روی اجناس مختلف و انواع امکانات و وسایل تبلیغاتی هتل مانند بروشورها و وسایل مصرفی هتل نظیر حوله، لباس، صابون و یا تابلو و ... را داشته باشد.
- انواع استفاده به صورت فارسی و انگلیسی، عمودی و افقی و امکان استقرار در جاهای مختلفی از کادر برای آن لحاظ شود.
ارائه طرح های اولیه: با توجه به اصرار کارفرما برای استفاده از واژه « ملل » با رویکرد نشانه نوشته ( logotype ) اتودهایی تهیه کرم. تحلیل کارفرما این بودکه نشانه نوشته به دلیل وضوح معنایی، بهتر با مخاطبین ارتباط برقرار کرده و هویت سازی را تسریع می کند. تمامی اتودها و ایده پردازی های اولیه به کارفرما ارائه شد ، اصلاحات مورد درخواست بر روی اتودهای مورد تأیید اعمال و بنابر سفارش، تعدادی از طرح ها برای دقت بیشتر در تصمیم گیری به اجرا رسید.
ویژگی های طرح پذیرفته شده : در نظرسنجی هایی که از مخاطبین ایرانی صورت گرفت، آن ها که از قبل با شرکت و فعالیت اش آشنایی داشتن، معتقد بودند که طرح زیر هماهنگی نزدیکی با پیش ذهنیت آن ها از شخصیت سازمانی گروه هتل های ملل دارد و آن ها که با شرکت آشنایی نداشتند، پس از آشنایی با شرح فعالیت شرکت، این طرح را جزء طرح های منتخب قرار می دادند . نتایج نظرسنجی ها و توضیح طرح های نهایی را برای کارفرما تشریح کردم و در نهایت کارفرما با طرح زیر موافقت نمود.
توضیح درباره اثر این که :
طرح در حقیقت واژه « ملل » است که به صورت تاج طراحی شده .
ضمناً حرف H یعنی ابتدای واژه Hotel و تا حدی شمای کلی حرف M معادل واژه Melal دراین طرح گنجانده شده.
خطوط مورد استفاده در طرح دارای سر میخی شکل برگرفته از موتیف های قدیمی ایرانی می باشد و ترکیب کلی طرح با مجسمه های مکتب سقاخانه مشابهت دارد.
نکته دیگر این بودکه این طرح به لحاظ هویت بصری، بسیار به فضاسازی و دکوراسیون داخلی هتل ها نزدیک بود. ( تعدد مجسمه ها و نقوش مدرن ایرانی در دکوراسیون داخلی هتل ها، نقش مهمی در هویت تصویری گروه ایفا می کردکه توجه به آن در موفقیت اثر می توانست مؤثر باشد. )
تمامی الزامات و بایست های فنی تعیین شده که قبلاً به آن اشاره شد، در طراحی این اثر مورد توجه قرار گرفته بود.
جهت مفهوم ساختن بیشتر طرح برای میهمانان خارجی که بخش عمده ای از مخاطبین و در حقیقت اولویت یک را تشکیل می دادند، به روشی مشابه طراحی هایی صورت گرفت و در نهایت، طرح پس از اصلاحاتی به شکلی که می بینید مورد تصویب واقع شد. جهت افزایش قابلیت های رقابت پذیری ، در این مرحله نشانه رقبای خارجی شرکت مورد مطالعه قرار گرفته بود. فرم بصری ای مشابه « پَر » برای نرم کردن نمای کلی نشانه و القای حس « آرامش » مورد استفاده قرار گرفت .